Το Υπουργείο Παιδείας, σε συνεργασία με την Επιτροπή Σοφών που συγκροτήθηκε τον Φεβρουάριο από τον πρωθυπουργό, έχει εκπονήσει ένα πολυσέλιδο σχέδιο δράσης για την αντιμετώπιση της βίας και της παραβατικότητας των ανηλίκων. Η Επιτροπή, αποτελούμενη από ειδικούς ψυχολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς, νομικούς και εκπροσώπους της εκπαιδευτικής κοινότητας, κατέληξε σε ένα πόρισμα που περιλαμβάνει 160 συγκεκριμένα μέτρα-δράσεις. Το σχέδιο αυτό, σύμφωνα με την κυβέρνηση, φιλοδοξεί να προσεγγίσει το πρόβλημα σφαιρικά, εμπλέκοντας ενεργά όλους τους σχετικούς φορείς: σχολεία, κοινωνικές υπηρεσίες, την αστυνομία, τη Δικαιοσύνη και τα αρμόδια υπουργεία.
Αναλυτικά όσα προβλέπονται για την Βία των Ανηλίκων
Η εθνική στρατηγική για την αντιμετώπιση της βίας των ανηλίκων προβλέπει την εφαρμογή των μέτρων σε τρεις διακριτές χρονικές φάσεις, με στόχο τη σταδιακή αλλά ουσιαστική αλλαγή στο πλαίσιο της σχολικής και κοινωνικής ζωής:
- Έως το 2026: Προβλέπεται η άμεση εφαρμογή των πιο κρίσιμων μέτρων, όπως η εκπαίδευση εκπαιδευτικών για την αναγνώριση και αντιμετώπιση περιστατικών βίας, η ενίσχυση των μηχανισμών αναφοράς και διαχείρισης συμβάντων στις σχολικές μονάδες, και η αύξηση της υποστήριξης από ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς στα σχολεία.
- Έως το 2028: Σε αυτό το στάδιο, τα σχολεία αναμένεται να έχουν αναπτύξει και ενσωματώσει ολιστικά προγράμματα κατά της βίας, ενώ οι εκπαιδευτικοί θα έχουν λάβει εξειδικευμένη κατάρτιση στην προληπτική διαχείριση δύσκολων καταστάσεων. Παράλληλα, προβλέπεται η εντατικοποίηση της συνεργασίας μεταξύ σχολείων, γονέων και κοινωνικών υπηρεσιών.
- Έως το 2030: Ο μακροπρόθεσμος στόχος είναι η πλήρης ενσωμάτωση πολιτικών και πρακτικών που προάγουν τη συναισθηματική εκπαίδευση, τη θετική συμπεριφορά και την ασφάλεια στα σχολεία. Επιπλέον, η στρατηγική στοχεύει στη θεσμοθέτηση μακροχρόνιας συνεργασίας μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων φορέων με ξεκάθαρους μηχανισμούς αξιολόγησης της προόδου.
Η στρατηγική εστιάζεται στις πέντε βασικές μορφές βίας με τις οποίες μπορεί να βρεθεί αντιμέτωπος ένας ανήλικος: στην ενδοοικογενειακή, στη διαδικτυακή και την κοινοτική βία, στον ενδοσχολικό εκφοβισμό και στην ένδικη παραβατικότητα. Συνολικά προτείνονται 160 μέτρα-δράσεις, το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης των οποίων ορίζεται με σαφήνεια σε τρία χρονικά στάδια: έως το 2026, έως το 2028 και έως το 2030.
Εμπλέκει τους φορείς εννέα υπουργείων –Παιδείας, Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Προστασίας του Πολίτη, Δικαιοσύνης, Υγείας, Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Πολιτισμού, Εργασίας, Μετανάστευσης και Ασύλου–, οι οποίοι πρέπει να συντονιστούν ώστε να μη χαθεί ο χρόνος, όπως συμβαίνει συνήθως στην Ελλάδα – μία ακόμη πρόκληση. Πυρηνικό σημείο για την πρόληψη της βίας των ανηλίκων είναι η οικογένεια, και γύρω από αυτήν ένα πλήθος φορέων και υπηρεσιών –από το σχολείο έως την αστυνομία, από τις εταιρείες κινητής τηλεφωνίας έως τους δήμους– θα πρέπει να εφαρμόσει το πλαίσιο των στρατηγικών στόχων.
Την επιτροπή απαρτίζουν οι Βασιλική Αρτινοπούλου ως επικεφαλής (καθηγήτρια Εγκληματολογίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο, εμπειρογνώμων ΟΗΕ), Βασιλική Γεωργιάδου (καθηγήτρια Πολιτικών Επιστημών, Πάντειο Πανεπιστήμιο), Θωμάς Μπαμπάλης (καθηγητής Παιδαγωγικής και Διά Βίου Μάθησης, ΕΚΠΑ), Aγάπη Κανδυλάκη (καθηγήτρια Κοινωνικής Εργασίας και Πολυπολιτισμικότητας, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης), Βασίλης Βαμβακάς (αν. καθηγητής Κοινωνιολογίας της Επικοινωνίας, ΑΠΘ), Κωνσταντίνος Πατσάκης (αν. καθηγητής Πληροφορικής και διευθυντής του Εργαστηρίου Κυβερνοασφάλειας, Πανεπιστήμιο Πειραιώς), Αθανάσιος Αλεξανδρίδης (ψυχίατρος-παιδοψυχίατρος, ψυχαναλυτής) και Παρασκευή Ζαγούρα (δρ Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ, πρόεδρος Συνδέσμου Επιμελητών Ανηλίκων Ελλάδος).
