
Ο νέος Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ) επιφέρει σημαντικές αλλαγές στη χρήση των ηλεκτρικών πατινιών, θέτοντας αυστηρότερα πλαίσια και αυξάνοντας τα πρόστιμα για παραβάσεις. Με στόχο τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας και την προστασία των πεζών, η Τροχαία έχει ήδη ξεκινήσει στοχευμένους ελέγχους σε μεγάλες πόλεις, καθώς καταγράφεται συχνά επικίνδυνη και απρόσεκτη χρήση των πατινιών, ιδιαίτερα από ανηλίκους.
Ο νέος ΚΟΚ περιλαμβάνει συγκεκριμένες ρυθμίσεις για τη σωστή κίνηση των ηλεκτρικών πατινιών, ενώ προβλέπει αυστηρά μέτρα για όσους δεν συμμορφώνονται, όπως πρόστιμα και, σε σοβαρές περιπτώσεις, ακόμα και ποινές κακουργηματικού χαρακτήρα. Παράλληλα, εξετάζεται το ενδεχόμενο υποχρεωτικής ασφάλισης των πατινιών, σε μια προσπάθεια ευθυγράμμισης με πρακτικές που ήδη εφαρμόζονται σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Επιπλέον, οι αρχές της Θεσσαλονίκης εξετάζουν ακόμα και την προσωρινή απαγόρευση των ηλεκτρικών πατινιών λόγω των συχνών περιστατικών παράνομης χρήσης.
Αναλυτικές πληροφορίες για τα ηλεκτρικά πατίνια
Με τον ΚΟΚ στη χώρα μας να προβλέπει με σαφήνεια τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να κινούνται τα ηλεκτρικά πατίνια, η «απάντηση» της Τροχαίας είναι στοχευμένοι έλεγχοι στις μεγαλύτερες πόλεις της χώρας, από τους οποίους προκύπτουν εντυπωσιακά αποτελέσματα για το χάος που επικρατεί. Στην τελευταία «εξόρμηση» στη Θεσσαλονίκη, βεβαιώθηκαν 248 παραβάσεις μέσα σε ένα δεκαήμερο για μη χρήση κράνους και ανακλαστικού γιλέκου, για χρήση κινητού τηλεφώνου, για μεταφορά συνεπιβατών(!) έως και πιο εξοργιστικά, όπως την οδήγηση πατινιού υπό την επήρεια αλκοόλ, αλλά και την κίνηση τη νύχτα χωρίς το όχημα να έχει φώτα.
Η δημοτική αρχή αποφάσισε να δημιουργήσει μια κανονιστική σε ό,τι αφορά την ορθή χρήση των πατινιών και να ξεκινήσει μια διαβούλευση με τις εταιρείες ενοικίασης αυτών των οχημάτων μικροκινητικότητας. Οι εταιρείες, στη διαβούλευση με τον δήμο έδειξαν ότι υπάρχει η θέληση από τη μεριά τους να τηρούνται οι βασικοί κανόνες ώστε να γίνει ευκολότερη η ζωή των πολιτών με τη μικροκινητικότητα, και όχι δυσκολότερη. Ετσι, κατέληξαν σε μία «συμφωνία κυρίων». Οι έξι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον τομέα ενημερώνουν τους χρήστες ότι είναι υποχρεωμένοι να φορούν κράνος, να μην επιβιβάζουν δεύτερο άτομο και να τηρούν τους κανονισμούς του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας. Ετσι, δεν υπάρχει «δικαιολογία» στα πρόστιμα που κόβουν τα κλιμάκια της Τροχαίας, τα οποία συνεχίζουν την «εξόρμηση» για τους χρήστες που αδιαφορούν για τον ΚΟΚ. Παράλληλα, οι χρήστες θα είναι υποχρεωμένοι να αφήνουν τα πατίνια που έχουν χρησιμοποιήσει σε προκαθορισμένους χώρους και όχι σε πεζοδρόμια, πλατείες και άλλους χώρους, ανεξέλεγκτα. Αυτό το τελευταίο, πιθανότατα οδηγεί και στην πληρωμή από την πλευρά των εταιρειών τέλους κατάληψης των (προσυμφωνημένων) κοινόχρηστων χώρων που «παρκάρουν» τα πατίνια τους.
Οι αλλαγές
Ο νέος ΚΟΚ έρχεται να τα αλλάξει όλα, καθώς προβλέπει ουσιαστικά κίνητρα για χρήση οχημάτων μικροκινητικότητας (ηλεκτρικά πατίνια, ποδήλατα τροχοπέδιλα, ηλεκτρικές τροχοσανίδες, hoverboards, καθώς και ηλεκτροκίνητα αμαξίδια για ΑμεΑ), αλλά και βαρύτατες ποινές για τη μη ορθή χρήση τους. Στην πράξη λοιπόν, καθώς ο νέος Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας μειώνει στα 30 χλμ. το όριο ταχύτητας στον αστικό ιστό, ανοίγει τον δρόμο ώστε να κινούνται τα οχήματα μικροκινητικότητας σε… περισσότερους δρόμους, με όρους των υπόλοιπων δίτροχων (μοτοσικλετών κ.λπ.), επιτρέποντας να κινούνται όπως αυτά σε κεντρικές λεωφόρους. Ομως, από την άλλη, θεσπίζει αυστηρότατες ποινές για τη μη τήρηση των ορίων ταχύτητας, τη μη χρήση κράνους κάνοντας αναφορά και στα οχήματα μικροκινητικότητας, την παραβίαση ερυθρού σηματοδότη, την οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ και την αντικανονική προσπέραση.
Και αφού προσωποποιεί τις ποινές, δηλαδή πλέον δεν θα τιμωρεί ποτέ το όχημα (όπως συνέβαινε έως τώρα με αφαίρεση της άδειας κυκλοφορίας) αλλά τον παραβάτη, θα είναι πλέον πολύ εύκολο και γρήγορο να βεβαιώνονται ποινές για παραβάσεις στους οδηγούς των ηλεκτρικών πατινιών. Αυτό αφορά και τους ανήλικους, αφού όλοι ανεξαιρέτως οι οδηγοί ηλεκτρικών πατινιών, είτε πρόκειται για ιδιωτικά είτε μισθωμένα, οφείλουν να έχουν μαζί τους ταυτοποιητικά έγγραφα και αποδεικτικό της ενοικίασης του οχήματος – κάτι για το οποίο έχουν ήδη βεβαιωθεί εκατοντάδες κλήσεις από την Τροχαία.
Με τις ποινές να είναι αυστηρότατες, προβλέποντας πρόστιμα που φτάνουν έως και τις 10.000 ευρώ και ποινές φυλάκισης έως και πέντε ετών, μπαίνουν στο… παιχνίδι και οι οδηγοί των οχημάτων μικροκινητικότητας, τους οποίους αφορά επίσης η κατηγορία παραβάσεων Ε3, δηλαδή οι υψηλής επικινδυνότητας παραβάσεις και η αντικοινωνική οδήγηση. Σε αυτές περιλαμβάνεται η παραβίαση ερυθρού σηματοδότη, η επικίνδυνη οδήγηση, η υπερβολική ταχύτητα, η κίνηση στη ΛΕΑ, η παραβίαση STOP, οι παραβάσεις «που συνδέονται με την επίδειξη ικανότητας, εντυπωσιασμού, ανταγωνισμού ή την τέλεση αυτοσχέδιων αγώνων, καθώς και των παραβάσεων των διατάξεων με τις οποίες ορίζεται ο τρόπος προσπέρασης οχημάτων» και η οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ που θα τιμωρούνται ποινικά, με τις ποινές να είναι ιδιαίτερα αυστηρές, έχοντας κακουργηματικό χαρακτήρα.
Για την ακρίβεια, στον Ποινικό Κώδικα υπάρχει πρόβλεψη τέτοιων (κακουργηματικού χαρακτήρα) ποινών γι’ αυτές τις παραβάσεις. Προβλέπεται, λοιπόν, φυλάκιση έως τρία έτη αν προκύπτει κίνδυνος σε ξένα πράγματα, φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους αν προκύπτει κίνδυνος για άνθρωπο, κάθειρξη έως δέκα έτη για βαριά σωματική βλάβη ή σημαντική βλάβη σε κοινωφελείς εγκαταστάσεις, κάθειρξη τουλάχιστον 10 ετών για θάνατο ανθρώπου. Αν προκλήθηκε ο θάνατος μεγάλου αριθμού ανθρώπων, το δικαστήριο μπορεί να επιβάλει ισόβια κάθειρξη.
Τι ισχύει μέχρι σήμερα
Αρχικά, τα e-scooters διακρίνονται σε δύο κατηγορίες: τα μικρά, στα οποία η μέγιστη ταχύτητα ορίζεται στα έξι χιλιόμετρα ανά ώρα και επιτρέπεται να οδηγούνται από άτομα ηλικίας 12 ετών και άνω, αποκλειστικά στα πεζοδρόμια (αφού εκλαμβάνονται από τον ΚΟΚ ως πεζοί), και τα μεγαλύτερα πατίνια, στα οποία η ανώτατη ταχύτητα ορίζεται σε 25 χλμ. (οι ταχύτητες για τα πατίνια δεν αλλάζουν με τον νέο ΚΟΚ), που θεωρούνται ποδήλατα και κινούνται στο οδόστρωμα ακολουθώντας τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας. Εκτός από το όριο ταχύτητας των 25 χλμ., για τα ηλεκτρικά πατίνια αυτά επιτρέπεται να τα οδηγούν άτομα ηλικίας από 15 ετών και άνω, ενώ δεν επιτρέπεται η κίνηση σε μεγάλες λεωφόρους, οδούς ταχείας κυκλοφορίας (και φυσικά τους κλειστούς αυτοκινητοδρόμους), ορίζοντας την απαγόρευση της κίνησής τους σε δρόμους που έχουν όριο ταχύτητας πάνω από 50 χιλιόμετρα ανά ώρα.
Ανεξάρτητα από τα παραπάνω, απαγορεύεται αυστηρά η μεταφορά δεύτερου ατόμου στα οχήματα αυτά, ενώ οι οδηγοί υποχρεούνται να φορούν κράνος και αντανακλαστικό γιλέκο τις νυχτερινές ώρες – εκτός από τα φωτιστικά σώματα που οφείλει να έχει το e-scooter σε λειτουργία εμπρός και πίσω. Τα ηλεκτρικά πατίνια πρέπει να είναι εφοδιασμένα με κουδούνι, λευκό ή κίτρινο φως μπροστά και κόκκινο ανακλαστικό φως πίσω. Απαγορεύεται κατά την οδήγησή τους η χρήση κινητού τηλεφώνου και ακουστικών, ενώ κατ’ εξαίρεση επιτρέπεται η χρήση κινητού με ανοιχτή ακρόαση, εάν αυτό είναι στερεωμένο σε ειδική βάση στο ηλεκτρικό πατίνι. Βάσει του σημερινού ΚΟΚ, οι οδηγοί e-scooters υποχρεούνται να χρησιμοποιούν τους ποδηλατόδρομους. Αν δεν υπάρχουν, υποχρεούνται να χρησιμοποιούν το δεξί άκρο του οδοστρώματος. Σε χώρους όπου κυκλοφορούν πεζοί, οι οδηγοί υποχρεούνται να κινούνται με ταχύτητα ανάλογη των πεζών και να τους παραχωρούν προτεραιότητα. Οταν δημιουργείται εμπόδιο ή κίνδυνος, οι οδηγοί είναι υποχρεωμένοι να οδηγούν τα ηλεκτρικά οχήματα βαδίζοντας