Από το σχολικό έτος 2024-2025, η διαδικασία έγκρισης των Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων (ΕΠ), Μαθητικών Διαγωνισμών (ΜΔ), Μαθητικών Φεστιβάλ (ΜΦ) και Προσομοιώσεων Συνεδρίων (ΠΣ) υφίσταται σημαντικές αλλαγές, με στόχο τον εξορθολογισμό και τη βελτίωση της ποιότητας αυτών των δράσεων. Η νέα προσέγγιση βασίζεται σε κριτήρια που καθορίστηκαν από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ) και περιγράφονται αναλυτικά σε επίσημο έγγραφο.
Νέα κριτήρια και διαδικασία έγκρισης για τα σχολεία
Σύμφωνα με το άρθρο 73 του νόμου 5128/30-07-2024, η διαδικασία έγκρισης των εκπαιδευτικών προγραμμάτων και των μαθητικών δράσεων περνά σε μια πιο απλή και άμεση διαδικασία. Ειδικότερα, η έγκριση των δράσεων και προγραμμάτων που υλοποιεί κάθε σχολική μονάδα πραγματοποιείται πλέον από τον Διευθυντή ή τον Προϊστάμενο της σχολικής μονάδας, με κοινοποίηση στον Επόπτη Ποιότητας της Εκπαίδευσης της αντίστοιχης Διεύθυνσης Εκπαίδευσης.
Αυτή η αλλαγή προσφέρει μεγαλύτερη αυτονομία στις σχολικές μονάδες, επιτρέποντάς τους να προχωρούν άμεσα στην υλοποίηση δράσεων που θεωρούν σημαντικές για την εκπαιδευτική διαδικασία. Παράλληλα, η κοινοποίηση στον Επόπτη Ποιότητας διασφαλίζει ότι παραμένει σε ισχύ ένας μηχανισμός ελέγχου και διασφάλισης της ποιότητας των προγραμμάτων.
Τι Αλλάζει στην Πράξη
Οι αλλαγές αυτές σηματοδοτούν μια πιο ευέλικτη και στοχευμένη προσέγγιση στη διαδικασία έγκρισης, περιορίζοντας τη γραφειοκρατία και επιταχύνοντας την υλοποίηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων και δράσεων. Οι σχολικές μονάδες θα έχουν μεγαλύτερη ελευθερία να σχεδιάζουν και να εφαρμόζουν προγράμματα και δράσεις που εξυπηρετούν καλύτερα τις ανάγκες των μαθητών τους, ενώ οι εκπαιδευτικοί θα μπορούν να ανταποκρίνονται άμεσα σε νέες εκπαιδευτικές προκλήσεις και ευκαιρίες.
Με το νέο αυτό πλαίσιο:
- η διαδικασία έγκρισης απλοποιείται ώστε η υλοποίηση των ΕΠ, ΜΔ, ΜΦ και ΠΣ, που πραγματοποιεί κάθε σχολική μονάδα μετά από εισήγηση του Συλλόγου Διδασκόντων ή με πρωτοβουλία του Διευθυντή ή του Προϊσταμένου της, να εγκρίνεται από τον Διευθυντή ή τον Προϊστάμενό της με κοινοποίηση στον Επόπτη Ποιότητας της Εκπαίδευσης της οικείας Διεύθυνσης Εκπαίδευσης,
- κάθε σχολική μονάδα έχει πλέον μεγαλύτερες δυνατότητες ευελιξίας να υλοποιήσει ΕΠ, ΜΔ, ΜΦ και ΠΣ, χωρίς να απαιτούνται πολλαπλά επίπεδα έγκρισης,
- εξορθολογίζονται οι διοικητικές διαδικασίες, επιτρέποντας ταχύτερη και αποτελεσματικότερη εφαρμογή επωφελών προγραμμάτων και δράσεων,
- ενισχύεται η δυνατότητα των σχολικών μονάδων να συμμετάσχουν σε ΕΠ, ΜΔ, ΜΦ και ΠΣ με μεγαλύτερη ευκολία και αποτελεσματικότητα,
- παραμένει σε ισχύ η αναγκαιότητα να πληρούν τα κριτήρια και τις προδιαγραφές που ορίζει το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ) (ν. 4823/2021, Α΄ 136, άρθρο 87, παρ. 2),
- παραμένει σε ισχύ η δυνατότητα να οργανώνονται και να υλοποιούνται είτε εξ ολοκλήρου από τον συνεργαζόμενο φορέα είτε από κοινού από τον συνεργαζόμενο φορέα και τη σχολική μονάδα (ν. 4823/2021, Α΄ 136, άρθρο 87, παρ. 2),
- παραμένει σε ισχύ η αναγκαιότητα έγκρισης των μαθητικών διαγωνισμών (ΜΔ) που δίνουν τη δυνατότητα στους διακριθέντες και τις διακριθείσες να εγγράφονται καθ’ υπέρβαση του αριθμού εισακτέων σε σχολές, τμήματα ή εισαγωγικές κατευθύνσεις τμημάτων των Πανεπιστημίων (ν. 4692/2020, Α΄ 111, άρθρο 40).
Τα 20 γενικά Κριτήρια Αξιολόγησης
Στο πλαίσιο της σχολικής ζωής και του εκπαιδευτικού προγραμματισμού της σχολικής μονάδας προβλέπεται ο σχεδιασμός και η οργάνωση εκπαιδευτικών προγραμμάτων και δράσεων (διαγωνισμών, φεστιβάλ, συνεδρίων) πολιτιστικού, αθλητικού, κοινωνικού ή εκπαιδευτικού ενδιαφέροντος, που συμπληρώνουν και εμπλουτίζουν το περιεχόμενο των Προγραμμάτων Σπουδών, συμβάλλουν στην καλλιέργεια αξιών και δεξιοτήτων των μαθητών/τριών και αποτελούν δίαυλο επικοινωνίας του σχολείου με την κοινωνία. Η επιλογή και ο προγραμματισμός αυτών των εκπαιδευτικών προγραμμάτων και δράσεων (διαγωνισμών, φεστιβάλ, συνεδρίων) θα πρέπει –σύμφωνα με την παρ. 2, άρθρο 87 του ν. 4823/2021 (ΦΕΚ Α’ 136/03-08-2021)– να λαμβάνει υπόψη τα κριτήρια και τις προδιαγραφές που ορίζει το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ), που είναι τα εξής:
- Να στοχεύει στην επίτευξη προκαθορισμένου/ων στόχου/ων μέσα από άρτια σχεδιασμένες και οργανωμένες δραστηριότητες.
- Να προβάλλει ουσιαστικές, σύγχρονες, έγκυρες και επιστημονικά ευρέως αποδεκτές γνώσεις.
- Να πληροί τα επιστημονικά κριτήρια και να τεκμηριώνεται με σύγχρονες βιβλιογραφικές αναφορές, οι οποίες θα πρέπει να αναφέρονται.
- Να ανταποκρίνεται σε συγκεκριμένες και υπαρκτές ανάγκες που εντοπίζονται στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής διαδικασίας, τις οποίες και να καλύπτει.
- Να συνάδει με τα αντίστοιχα Προγράμματα Σπουδών των διδακτικών αντικειμένων με τα οποία συνδέεται και να συμβάλλει στον εμπλουτισμό των προσδοκώμενων μαθησιακών αποτελεσμάτων.
- Να είναι παιδαγωγικά κατάλληλο για το σύνολο του μαθητικού πληθυσμού του τύπου της σχολικής μονάδας και της συγκεκριμένης ηλικιακής ομάδας στην οποία απευθύνεται.
- Να προβλέπει και να περιγράφει προσαρμογές, διαφοροποιήσεις ή διευκολύνσεις για μαθητές/τριες ευάλωτων κοινωνικών ομάδων (π.χ. με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, αναπηρία, γλωσσικές ή πολιτισμικές διαφορές κ.ά.).
- Να σέβεται τα ατομικά χαρακτηριστικά του μαθητικού πληθυσμού στον οποίο απευθύνεται, καθώς και τις διαφορετικές δυνατότητες πρόσβασης των μαθητών/τριών στη γνώση.
- Να προάγει την ατομική, συνεργατική, βιωματική, διερευνητική και εργαστηριακή προσέγγιση της γνώσης, καθώς και την ανάπτυξη δεξιοτήτων και στάσεων.
- Να καλλιεργεί δεξιότητες, όπως μάθησης (π.χ. κριτική σκέψη, δημιουργικότητα, συνεργασία, επικοινωνία), κοινωνικής ζωής (π.χ. ενσυναίσθηση, υπευθυνότητα, πολιτειότητα), ψηφιακής ιθαγένειας και τεχνολογίας (π.χ. ψηφιακή πολιτειότητα, ασφαλής πλοήγηση στο διαδίκτυο, ανθεκτικότητα) κ.ά.
- Να αποτελεί δίαυλο διασύνδεσης και επικοινωνίας του σχολείου με την ευρύτερη κοινότητα.
- Να προβλέπει συμπεριληπτικές πρακτικές για μαθητές/τριες ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, να προάγει τον σεβασμό στη διαφορετικότητα και να προωθεί την κατανόηση διαφορετικών πολιτισμών.
- Να μην έχει προπαγανδιστικό, προσηλυτιστικό χαρακτήρα, να μην προάγει έμφυλες διακρίσεις, να μην προωθεί αυταρχικές, ξενοφοβικές νοοτροπίες, κ.ά.
- Να λαμβάνει υπόψη το συγκείμενο, στο οποίο θα υλοποιηθεί η δράση, και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του.
- Να μην έχει ως αυτοσκοπό τη διαφήμιση και την άμεση προώθηση εμπορικών συμφερόντων.
- Να πληροί τους κανόνες προσβασιμότητας για όλον το μαθητικό πληθυσμό, ενδεικτικά μαθητών/τριών με αναπηρίες (π.χ. κινητικά προβλήματα, προβλήματα όρασης, ακοής κ.ά.), καθώς και τους ισχύοντες κανόνες ασφάλειας και υγιεινής.
- Να προβλέπει τη συνεργασία με τους/τις εκπαιδευτικούς Γενικής και Ειδικής Εκπαίδευσης, το Ειδικό Εκπαιδευτικό Προσωπικό (ΕΕΠ) και Ειδικό Βοηθητικό Προσωπικό (ΕΒΠ), όπου υπάρχει, προκειμένου να πραγματοποιηθούν οι απαραίτητες προσαρμογές κατά την υλοποίηση της δράσης.
- Να προβλέπει διαδικασία αποτίμησης της δράσης από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες μαθητές/τριες και τους/τις εκπαιδευτικούς τους και να συνοδεύεται από σχετικά εργαλεία αξιολόγησης/αποτίμησης (π.χ. ερωτηματολόγιο).
- Να χαρακτηρίζεται από γλωσσική επάρκεια, συντακτικογραμματική αρτιότητα και αποτύπωση και των δύο φύλων στο κείμενο.
- Να χαρακτηρίζεται από αισθητική και τυπογραφική αρτιότητα, κατάλληλη δομή και οργάνωση.
